大师用车|行车记录仪应该如何选购 画面清晰重

Турэцкая Рэспубл?ка Па?ночнага К?пра
Kuzey K?br?s Türk Cumhuriyeti
Герб Сцяг
Г?мн: ??stiklal Mar???
Абвяшчэнне незалежнасц?	15 л?стапада 1983 (ад К?пра)
Дыпламатычнае прызнанне	Турцыя
Аф?цыйная мова	Турэцкая
Стал?ца	Лефкоша
Найбуйнейшыя гарады	Лефкоша, Магоса, Г?рнэ
Форма к?равання	Рэспубл?ка
Прэз?дэнт Прэм'ер-м?н?стр	Ersin Tatar ünal üstel
Тэрыторыя
? Агулам	3,355 км2 (174-я ? свеце)
? % воднай паверхн?	2,7
Насельн?цтва Па?ночнага К?пра
? Ацэнка (2011)	294,906 чал.
? Шчыльнасць	86 чал./км2 (116-е месца)
ВУП (нам?нал)
? разам (2008)	3,9 млн дол.
? На душу насельн?цтва	16,158 дол.
Валюта	Турэцкая л?ра
?нтэрнэт-дамен	.nc.tr
Тэлефонны код	+90 392
Часавы пояс	+2
А?тамаб?льны рух	злева[d]
Медыяфайлы на В?к?схов?шчы

百度 党组中心组已经进行了认真学习，林军同志提出明确要求。

Турэцкая Рэспубл?ка Па?ночнага К?пра (турэцк.: Kuzey K?br?s Türk Cumhuriyeti, KKTC,) ц? Па?ночны К?пр (турэцк.: Kuzey K?br?s) — часткова прызнаная дзяржава на по?начы вострава К?пр.

Насельн?цтва Па?ночнага К?пра складае каля 360 тысяч чалавек, як?я пражываюць на плошчы 3355 км2 (у тым л?ку невял?к? экскла? Эренкёй / Как?на (турэцк.: Erenk?y / грэч. Κ?κκινα).

Стал?цай Па?ночнага К?пра л?чыцца горад Лефкоша (турэцк.: Lefko?a) (фактычна па?ночная частка Н?кас??, падзеленай пам?ж Рэспубл?кай К?пр ? ТРСК).

Аф?цыйная мова – турэцкая. Шырока распа?сюджана англ?йская мова.

ТРПК аддзеленая ад астатняй частк? К?пру буфернай зонай. Л?н?ю, якая падзяляе востра? на два сектара (так званая ?Зялёная л?н?я? — англ.: Green Line), ахо?вае кантынгент Узброеных с?л ААН па падтрыманн? м?ру на К?пры (англ.: UNFICYP). ?Зялёная л?н?я? праходз?ць ? праз г?старычны цэнтр астра?ной стал?цы Н?кас?? – турыстычную ? гандлёвую вул?цу Ледра.

З 1975 года пад эг?дай ААН вядуцца перамовы па аб’яднанн? К?пра, як?я неаднаразова перарывал?ся.

Г?сторыя Рэспубл?к? К?пр ? ТРПК

Стварэнне Рэспубл?к? К?пр (1960 год)

Рэспубл?ка К?пр была створана пасля прадста?лення К?пру незалежнасц? ад Вял?кабрытан??.

Грэчаскай ? турэцкай абшчынам был? прадста?леныя ро?ныя магчымасц? ?дзелу ? к?раванн? новай дзяржавай. ?м был? выдзелены месцы ва ?радзе ? грамадзянск?х ?нстытутах улады.

Гарантам? ?снавання новай дзяржавы ? адпаведнасц? з Дагаворам 1960 аб гарантыях стал? Вял?кабрытан?я, Грэцыя ? Турцыя.

М?жабшчынны канфл?кт ? канстытуцыйны крыз?с (1963 год)

У снежн? 1963 года ?рад К?пра распа?ся. Турк?-к?прыёты пазбав?л?ся ?радавых пасто?. Пача?ся канфл?кт пам?ж грэкам? ? туркам?-к?прыётам?.

З працягам канфл?кту турк?-к?прыёты, як?я пражывал? ? сельск?х раёнах, апынул?ся заблакаваным? грэкам? ? месцах кампактнага пражывання. Такое станов?шча до?жылася 11 гадо?, да падзелу вострава. У гэты перыяд пам?ж суполкам? адбывал?ся шматл?к?я канфл?кты. Некальк? раз гэта прыводз?ла да таго, што Турцыя ? Грэцыя аказвал?ся на гран? вайны, асабл?ва падчас ?нцыдэнту ? горадзе Как?на (Erenk?y), а таксама ? 1967 годзе, кал? грэк? напал? на турэцк?я раёны на по?дн? вострава.

Ваенны пераварот ? турэцкае ?варванне (1974 год)

Асно?ны артыкул: Турэцкае ?варванне на К?пр

У л?пен? 1974 года пры падтрымцы грэчаскай ваеннай хунты на востраве адбы?ся ваенны пераварот. Прэз?дэнт Макарыас бы? адх?лены ад улады, а кантроль над востравам перайшо? да Н?каса Сампсона, прадста?н?ка грэчаскай падпольнай арган?зацы? EOKA-B (якая выступала за далучэнне К?пра да Грэцы?).

У адказ на гэта, ? адпаведнасц? з Дагаворам 1960 года, на К?пр был? ?ведзеныя турэцк?я войск?. Фактычна, с?лавая акцыя прывяла да падзелу вострава, а ?жо другасным з’я?ляецца тая акал?чнасць, што яно было вын?кам падзення грэчаскай ваеннай хунты ? адна?лення арх?б?скупа Макарыаса ва ?ладзе.

Востра? К?пр у вын?ку апыну?ся падзеленым на По?нач, кантраляваны туркам?-к?прыётам?, ? По?дзень, кантраляваны грэкам?-к?прыётам?.

Ад федэрацы? да незалежнасц? (1975 год)

Сцяг? Турэцкай Рэспубл?к? ? Па?ночнага К?пра ? Г?рнэ

Па ?мовах м?рнай дамовы меркавалася стварэнне федэраты?най рэспубл?к?, ? ? 1975 годзе была абвешчана Турэцкая Федэраты?ная Дзяржава К?пра, фармальна як частка федэрацы?, але з агаворкам?, што варта федэрацыю перагледзець ? прывесц? яе канстытуцыю да згоды з скла?шымся станов?шчам.

Гэтая ?дэя не знайшла падтрымк? н? ? Рэспубл?к? К?пр, н? ? м?жнароднай супольнасц?. Пасля 8 гадо? перамо? з Рэспубл?кай К?пр Турэцкая Федэраты?ная Дзяржава К?пра абвясц?ла сваю незалежнасць ? 1983 годзе. Новая кра?на стала называцца Турэцкай Рэспубл?кай Па?ночнага К?пра, аднак, была адх?леная ААН.

Рэферэндум (2004 год)

26 красав?ка 2004 года на востраве прайшо? рэферэндум пад эг?дай ААН. Супраць аб’яднання прагаласавал? 75 % грэка?-к?прыёта?, у адрозненне ад турак-к?прыёта?, большасць з як?х падтрымал? аб’яднанне на аснове плана, прапанаванага Генеральным сакратаром ААН Коф? Ананам.

План к?прскага ?рэгулявання, прапанаваны ААН (План Анана — англ.: Annan Plan), прадугледжва? стварэнне на востраве двухзанальнай дзяржавы замест адз?най Рэспубл?к? К?пр, што, на думку грэка?, азначала б фактычнае прызнанне турэцкай акупацы? па?ночнай частк? вострава шляхам адмены ?с?х папярэдн?х рэзалюцый Савета Бяспек? ААН па К?пру.

Адм?н?страты?нае дзяленне

Па?ночны К?пр падзяляецца на 5 раёна? ц? ?льчэ (турэцк.: il?e).

     Па?ночны К?пр     Рэспубл?ка К?пр     Брытанск?я ваенныя базы Акратыры ? Дэкел?я     Буферная зона ААН

Раёны (il?e) турэцкая назва	насельн?цтва 2006 г.	турэцкая назва адм. цэнтру	грэчаская назва адм. цэнтру	насельн?цтва 2006 г.
Лефкоша Lefko?a ?l?esi	85 579	Лефкоша	Лефкас?я (Н?кас?я) \ Λευκωσ?α	49 721
Газ?магуса Gazima?usa ?l?esi	64 269	Магоса	Амохостос (Фамагуста) \ Αμμ?χωστο?	35 453
Г?рнэ Girne ?l?esi	62 158	Г?рнэ	К?рэн?я \ Κερ?vεια	26 067
Гюзельюрт Güzelyurt (Omorfo) ?l?esi	31 116	Гюзельюрт	Морфу \ Μορφου	13 334
?скеле ?skele ?l?esi	21 978	?скеле	Трыкома \ Τρ?κωμο	3 977

Насельн?цтва

Пераважная большасць насельн?цтва — этн?чныя турк?, як?я прадста?ляюць дзве абшчыны: мясцовыя турк? ? турк? — перасяленцы з Турцы?. Прысутн?чае таксама невял?кая доля тых, хто жыве ? сва?х анклавах — грэка?-к?прыёта? ? маран?та?. Акрамя таго адбылося значнае павел?чэнне насельн?цтва за кошт замежных студэнта? ? замежных грамадзян, як?я набыл? нерухомасць на Па?ночным К?пры.

Дэ-юрэ насельн?цтва не ?ключае ваеннаслужачых турэцкай арм?? (25—30 тыс.) ? члена? ?х сем’я?, як?я пражываюць у ваенных гарадках (прыкладна 7,5 тыс.). Таксама сюды не ?ваходзяць тыя турысты ? ?ншыя наведвальн?к?, як?я могуць знаходз?цца на востраве.

Дзяржа?ны лад

Канстытуцыя ад 5 тра?ня 1985 года вызначае дзяржа?ны лад як парламенцкую дэмакратыю.

Прэз?дэнт Па?ночнага К?пра аб?раецца на пяц?гадовы тэрм?н.

Заканада?чы орган — Асамблея Рэспубл?к? (турэцк.: Cumhuriyet Meclisi) складаецца з 50 члена?, як?я аб?раюцца праз прапарцыянальныя выбары ? пяц? выбарчых акругах.

М?жнародны статус

Па?ночны К?пр аф?цыйна не прызнаецца дзяржавам?-членам? ААН, акрамя Турцы? (сама Турцыя пры гэтым не прызнае лег?тымнасц? ?рада Рэспубл?к? К?пр).

Турцыя трымае на тэрыторы? Па?ночнага К?пра сваё пасольства, Па?ночны К?пр у Турцы? — пасольства ? консульства. У шэрагу ?ншых кра?н знаходзяцца неаф?цыйныя прадста?н?цтва Па?ночнага К?пра, дэ-факта з’я?ляюцца пасольствам?. У Па?ночнай Н?кас?? знаходзяцца рэз?дэнцы? пасло? ЗША ? Брытан??, але, так як яны знаходз?л?ся там да падзелу вострава, гэта не з’я?ляецца прызнаннем ТРПК.

Дыпламатычныя прадста?н?цтвы ? консульск?я ?становы Па?ночнага К?пра размешчаны ? некальк?х дзяржавах.

ТРПК ?ваходз?ць у Арган?зацыю ?сламскага супрацо?н?цтва, як наз?ральн?к.

СМ?

Аф?цыйная тэлерадыёкампан?я Па?ночнага К?пра ?Байрак? вядзе перадачы па двух каналах тэлебачання на турэцкай, англ?йскай ? грэчаскай. Акрамя чатырох канала? ?нутранага радыёвяшчання — м?жнародны радыёканал Па?ночнага К?пра ?Байрак ?нтэрнэшнл? ажыцця?ляе вяшчанне на англ?йскай, французскай, грэчаскай, арабскай, рускай ? нямецкай мовах.

Эканом?ка

Непрызнаная дзяржава ? значнай меры залежыць ад турэцкай эканам?чнай дапамог?.

Валавы ?нутраны прадукт ТРПК складае 3,7 м?льярда долара?.

У эканом?цы ТРПК дам?нуе сфера абслуго?вання (70 % ВУП), таксама разв?та сельская гаспадарка ? лёгкая прамысловасць. Лакаматывам сферы абслуго?вання з’я?ляюцца турызм ? адукацыя.

Турызм

Згодна з аф?цыйным? звесткам?, у 2019 годзе турыстычная гал?на прынесла непрызнанай рэспубл?цы больш за 900 м?льёна? долара?.

Па дадзеных дэпартамента турызму, у 2019 годзе ТРПК наведала больш за 1,7 м?льёна турыста?, з ?х 1,35 м?льёна — грамадзяне Турцы? ? больш за 390 тысяч — турысты з ?ншых замежных кра?н.

Адукацыя

Уклад адукацы? ? ВУП Турэцкай Рэспубл?к? Па?ночнага К?пра — 10%. У ТРПК адкрыты больш за 20 ун?верс?тэта?, у як?х вучацца больш за 100 тысяч студэнта?.

У 2019 годзе даход непрызнанай рэспубл?к? ад сферы вышэйшай адукацы? ацэньва?ся ? адз?н м?льярд долара?, у 2018 годзе ён скла? 800 м?льёна? долара?.

Сельская гаспадарка

Доля сельскай гаспадарк? ? ВУП складае 6,2 працэнта (дадзеныя на 2018 год). Асно?ныя сельскагаспадарчыя культуры, як?я гадуюцца ? ТРПК, — збожжа, садав?на (пераважна цытрусавыя) ? гародн?на.

Транспарт ? сувязь

Для ажыцця?лення м?жнародных тэлефонных званко? выкарысто?ваецца тэлефонны код ?90 392?, у як?м выкарыстаны л?чбы м?жнароднага тэлефоннага кода Турцы? ?90? ? звычайны турэцк? код горада. У сетцы ?нтэрнэт дамен Па?ночнага К?пра з’я?ляецца даменам другога ?зро?ню — ?.nc.tr?, пад турэцк?м даменам першага ?зро?ню ?.tr?, а звычайная пошта пав?нна адрасавацца праз Мерс?н (Турцыя).

Палёты ? Турэцкую Рэспубл?ку Па?ночнага К?пра ажыцця?ляюцца праз аэрапорт Эрджан (en: Ercan International Airport) (турэцк.: Ercan, грэч. Τ?μβου). Пры гэтым любы самалёт, як? нак?ро?ваецца на Па?ночны К?пр, пав?нен спачатку прызямл?цца ? адным з аэрапорта? Турцы?.

Марск?я парты Па?ночнага К?пра абвешчаныя Рэспубл?кай К?пр зачыненым? для ?с?х судо?, акрамя турэцк?х, з часу турэцкай акупацы? 1974 Суда, зарэг?страваныя ? Турэцкай Рэспубл?цы Па?ночнага К?пра, таксама маюць свабодны доступ да марск?х парто? Турцы?. Карабл? жа пад сцягам непрызнанай Турцыяй Рэспубл?к? К?пр у турэцк?я парты не дапускаюцца.

Ус?м, хто мае статус грамадзян?на Па?ночнага К?пра, можа быць адмо?лена ? дазволе на ?езд у Рэспубл?ку К?пр або ? Грэцыю, хоць гэта абмежаванне было некальк? змякчанае пасля ?ступлення К?пра ? Е?рапейск? Саюз ? ажыцця?лення Рэспубл?кай К?пр шэрагу мер па ?мацаванн? даверу. Улады Рэспубл?к? К?пр дазваляюць бесперашкодны праход жадаючых, у тым л?ку замежных турыста?, праз ?Зялёную л?н?ю? у Н?кас?? ? на некальк?х ?ншых прапускных пунктах, пакольк? ?лады Па?ночнага К?пра не патрабуюць ?язной в?зы ? не праста?ляюць ? ?х дакументах адзнакi аб знаходжанн? на тэрыторы? ТРПК.

Грошы

Аф?цыйная валюта Па?ночнага К?пра — турэцкая л?ра. Акрамя турэцк?х л?р прымаюцца ? ?ншыя в?ды валют - англ?йск? фунт стэрл?нга?, долар ЗША ? е?ра. Расплачвацца замежнай валютай можна ? магаз?нах, кафэ, музеях ? мног?х ?ншых установах. Падл?к сумы да аплаты ? разл?к здачы вядуцца па бягучым валютным курсе. Здача практычна за?сёды выдаецца ? турэцк?х л?рах.

Нум?зматыка

У 2010 г. Па?ночны К?пр неаф?цыйна выпусц?? набор з 8 сувен?рных манет, чатыры з як?х — б?метал?чныя.

На аверсе ?с?х манет намаляваны герб кра?ны. На рэверсе кожнай з васьм? манет — прадста?н?к? жывёльнага ? расл?ннага свету Па?ночнага К?пра. На 5 л?рах — к?прск? муфлон, на 2 1/2 л?рах — голуб, на 1 л?ры — матылёк. Рэверс манет нам?налам? 5, 10, 25 ? 50 курушей ?трымл?ваюць выявы мясцовых расл?н, на манеце самага маленькага нам?налу, 1 куруш, размешчаны па?месяц з зоркай — Нацыянальны сцяг Па?ночнага К?пра.

У 2011 рэспубл?ка выпусц?ла медна-н?келевую манету нам?налам 20 л?р, на якой намаляваны асманск? султан Сел?цца II. На рэверсе манеты намаляваны герб Па?ночнага К?пра.

Адукацыя

У 2004 ва ? школах Па?ночнага К?пра пачалася рэформа адукацы?, у ходзе якой был? ?несены важныя змены ? падручн?к? г?сторы?. З падручн?ка? был? выдаленыя некаторыя нацыянал?стычныя элементы. Замест выразу ?наша радз?ма Турцыя? часцей за стала ?жывацца выраз ?наша радз?ма К?пр?, а замест сло? ?турк?? ? ?грэк?? часцей стал? ?жывацца словы ?турк?-к?прыёты?, ?грэк?-к?прыёты? або проста ?к?прыёты?. Да гэтага, у турэцк?х школах Па?ночнага К?пра 1974 ап?сва?ся як год пачатку вызвалення турак ад грэчаскага прыгнёту, а выкладанне г?сторы? К?пра звычайна пачыналася з моманту анэкс?? вострава Асманскай ?мперыяй у 1571. У старых падручн?ках г?сторы? грэк?-к?прыёты называл?ся словам ?рум?, як?м традыцыйна пазначал?ся хрысц?янск?я падданыя Асманскай ?мперы?. Аналаг?чныя рэформы па выдаленн? нацыянал?стычных пераг?ба? з школьных падручн?ка? г?сторы? был? ? апошн?я гады праведзеныя ? ? грэчаскай частк? К?пра.

На тэрыторы? Па?ночнага К?пра таксама знаходз?цца шэраг ун?верс?тэта?:

• Ун?верс?тэт усходняга м?жземнамор’я
• Бл?зка?сходн? ?н?верс?тэт
• Амерыканск? ?н?верс?тэт Г?рнэ
• Бл?зка?сходн? тэхн?чны ?н?верс?тэт
• Е?рапейск? ?н?верс?тэт Лефке
• М?жнародны ?н?верс?тэт К?пра

Узброеныя с?лы

Па?ночны К?пр змяшчае С?лы бяспек? (чатыры пяхотных палка) колькасцю каля 3,5 тыс. чал., Фармаваныя па прызыву з мужчын ва ?зросце ад 18 да 40 гадо?. Дадаткова ?снуе запас першай чарг? ? 11 тыс. чал., Друг? 10 тыс. чал, ? трэцяй — 5 тыс. чал. ва ?зросце больш за 50 гадо?. СБПК лёгка ?зброеныя, узначальваюцца брыгадным генералам арм?? Турцы?, ? выконваюць ролю ?нутраных войска? ? пагран?чнай аховы.

У дадатак да ?х, у Па?ночным К?пры дыслацыраваны 11-ы армейск? корпус Турцы?, як? складаецца з двух мотапехотных дыв?з?й, 14 асобнай бранетанкавай брыгады, механ?заванай брыгады ?Турдык?, а таксама з частак ? падраздзялення? прамога падпарадкавання. Агульная колькасць 11 АК нд Турцы? складае больш за 40 тысяч чалавек.

Фотагалерэя

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

Спасылк?

• Замк? Па?ночнага К?пра Арх?вавана 6 студзеня 2012.
• Мехмет Ал? Талат пара?на? Беларусь з непрызнанай часткай К?пра Арх?вавана 17 жн??ня 2011.
• Вандро?ка беларуса на Па?ночны К?пр Арх?вавана 9 сакав?ка 2018.
• Беларуская г?сторык ? фатамадэль Алена Аладка на Па?ночным К?пры Арх?вавана 26 мая 2013.
• Zypern Times